عوارض تابلو

http://onlinevekalat.com/?p=4528

Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Share on telegram
Telegram
Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email
Share on print
Print

عنوان مقاله

مصادیق تابلوهای معرف کاربری-صنفی اختصاصی و صنفی تبلیغاتی و موارد شمول پرداخت عوارض

چکیده

زندگی شهری بدلیل امکان تضاد منافع عمومی  و فردی اقتضای وضع قوانین و مقرراتی را می نماید تا از این رهگذر هم حقوق و تکالیف شهروندان تبیین گردد و هم حدود و ثغور تکالیف و وظایف نهادها و موسسات نظارتی دربرابر آحاد جامعه روشن گردد به نحوی که در صورت تضارب و تقابل حقوق و تکالیف شهروندان با سازمان ها یا موسسات نظارتی از هرگونه ابهام وسردرگمی بدور بمانیم و درعین حال مجال یا فرصت سوء استفاده احتمالی نهادهای حاکمیتی-نظارتی نسبت به اشخاص و فعالان اقتصادی و دارندگان انواع مشاغل که بنا به ضرورات زمانه نیاز به استیفاء حقوق عرفی و قانونی خود هستند، داده نشود.

  از موضوعات مهم و قابل توجه در تمام شهرها کنترل و نظارت بر عواملی است که موجبات آلودگی بصری را فراهم می نمایند. یکی از انواع آلودگی های بصری که در اکثر شهرهای کشور ما وجود دارد انواع تابلوهای ریز و درشت منصوب بر نمای واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و اماکن عمومی است.مراجع قانون گذاری صلاحیت دار، مانند شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهرها با وضع آیین نامه ها و مصوبات که گاها در مقاطعی بنا به دلایلی دچار تغییر و تحول می شوند به منظور ساماندهی شهرها شرایط و تکالیفی را مقرر نموده اند به نحوی که در صورت تخلف از شرایط مذکور موجبات بروز و ظهور قوه قاهره خواهد بود. اما بعضا در استنباط مصادیق مصوبات ابهاماتی ایجاد می گردد که موجبات تنش و ایجاد دوگانگی و در برخی موارد سبب تضییع حقوق شهروندان می گردد. یکی از ابهامات موجود در این حوزه مربوط به تشخیص و تمییز مصادیق تابلوهای تبلیغاتی از تابلوهای معرف کاربری است.شناسایی هریک از انواع این تابلوها از دو روی قابل توجه است. یکی از باب تعلق و  وضع عوارض و دیگری از حیث شناسایی مرجع صادرکننده مجوز. با این توضیح که پس از صدور رای وحدت رویه اخیر دیوان عدالت اداری دایر بر ممنوعیت دریافت عوارض از تابلوهای غیر تبلیغاتی و منصوب بر سر درب واحدهای صنفی که منجر به ابطال تعداد قابل توجهی از مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای کشور گردید ، درعمل یک دو گانگی ، هم در خصوص مرجع صدور مجوز نصب تابلو و هم مصادیق تعلق عوارض مذکور بوجود آمده است.این دو گانگی در شهری مانند تهران که در عمل دارای دو مرجع برای صدور مجوز تابلو است بیشتر خودنمایی می کند. یکی سازمان زیباسازی شهر تهران و دیگری ادارات زیباسازی مناطق شهرداری تهران. دو گانگی مذکور به حدی آزار دهنده شده است که بعضا به دلیل اقدامات سازمان زیباسازی در جمع آوری تابلوهای منصوبه بر سر درب برخی از مغازه ها با وجود دریافت مجوز و حتی پرداخت عوارض در سنوات گذشته از سوی ادارات زیباسازی منطقه مربوطه ، منجر به تشکیل پرونده های متعدد کیفری در دادسرای ناحیه 37 تهران “ویژه رسیدگی به شکایت از شهرداری ها و…” متعاقب شکایت شهروندان شده است. دراین مقاله ضمن اشاره به انواع تابلوهای  تعریف شده بر اساس مصوبات شورای اسلامی شهر تهران، مرجع قانونی صدور مجوز نصب انواع تابلوها و مصادیق تابلوهایی که با توجه به رای هیئت عمومی  دیوان عدالت اداری معاف از پرداخت عوارض هستند تبیین و تشریح خواهد شد.

کلید واژه ها

سازمان زیباسازی – اداره زیباسازی – شهرداری تهران – ابزارهای تبلیغاتی – واحدهای صنفی – عوارض نصب تابلو – تابلوهای تبلیغاتی ، معرف کاربری و صنفی – برند

مقدمه

پیدایش مدیریت شهری به عنوان مفهومی مستقل به اوایل دهه 1990 میلادی درکشورهای توسعه یافته بر می گردد به باور پژوهشگران ، هدف تئوریک سیستم مدیریت شهری ، تقویت فرایند توسعه شهری است به نحوی که در سطح متعارف جامعه زمینه و محیط مناسبی برای زندگی راحت و کارآمد شهروندان فراهم گردد. یکی از بهترین شیوه های مدیریت موثر و کارآمد شهری جلب مشارکت شهروندان به منظور رشد و توسعه شهری است. این مهم نیازمند برنامه ریزی مدون علمی و پایدار است به نحوی که حداکثر مشارکت مردمی را جذب نماید. در این رهگذر هرگونه رفتار مدیریتی ناسنجیده مساوی با سلب اعتماد شهروندان و ایجاد یک دیوار حایل با مدیران شهری و النهایه محروم ماندن از نقش مشارکتی مردم در اداره شهر خواهد بود. یکی از عواملی که ممکن است مانع مشارکت شهروندان در فرایند توسعه شهری گردد موضوع دریافت عوارض به عنوان یکی از منابع تامین مالی اداره امور شهری است. مدیران شهری ( شوراهای اسلامی – شهرداریها ) باید به این نکته ظریف و مهم توجه داشته باشند که نباید به هر قیمتی به فکر تامین منابع مالی مورد نیاز اداره شهر باشند چون در این صورت به بی راه خواهند رفت و از هدف  و رسالت تعریف شده در مدیریت شهری به شدت دور خواهند شد و در دراز مدت گرفتار انواع و اقسام مشکلات شهری و در نتیجه نارضایتی شهروندان خواهند شد.

 به عنوان نمونه ماده 100 قانون شهرداریها به منظور جلوگیری از رشد بی رویه و غیر اصولی ساخت و ساز در حریم شهرها ، اختیارات وسیعی به شهرداریها در قالب کمیسیون ماده صد داده است تا مانع بروز تخلفات گردد اما متاسفانه به جرات می توان گفت تمامی شهرداری ها کشور در زمان تنظیم بودجه در بخش درآمدی نیم نگاهی به منابع درآمدی از محل جرائم این کمیسیون دارند. در واقع به این کمیسیون ها به نحوی توصیه شده است که به منظور تامین درآمد شهرداری ها پاره ای از تخلفات ساختمانی را با دریافت جریمه نادیده بگیرند؟! یا در بخش دریافت عوارض ، غالب مدیران شهری با نگاه صرفا درآمدی سعی در تامین نیازهای مالی از این محل د ارند حال آنکه باید توجه داشت دریافت عوارض باید فرع یا همراه و توام با ارائه خدمات باشد. اگر شهرداریها بدون ارائه خدمتی عوارضی را بر شهروندان تکلیف نمایند در واقع نوعی خودزنی و محروم کردن خود از نقش مشارکتی مردم در اداره شهر و رسیدن به توسعه شهری است.

 یکی از عوارض دریافتی از شهروندان ، عوارض نصب تابلو است. تاریخ شروع نصب تابلو و انجام تبلیغات و معرفی کالا و خدمات قابل عرضه به قرن سیزده میلادی می رسد. تا پیش از این تاریخ کسی به نصب تابلو توجهی نمی کرد و حتی نقل هست در برخی موارد چنین کاری را بسیار زشت می دانستند. با گذر زمان و پیشرفتهایی که در زمینه فرهنگ و کسب و کارها پدیدار شد انسانها برای معرفی کالا یا خدمات قابل عرضه خود مجبور به رقابت با یکدیگر و معرفی بهتر کالاها یا خدمات خود شدند. با تاسیس شهرداری ها به عنوان متولی اصلی سر و سامان دادن کلیه امور شهری ، یکی از وظایفی که به این موسسه وابسته به حاکمیت که در عین حال از بودجه عمومی کشور بی بهره است و شخصا می بایست مبادرت به تامین منابع مالی مورد نیاز خود نماید ، موضوع  صدور مجوز نصب تابلو به منظور سر وسامان دادن تابلوهای منصوبه بر سردرب مغازه ها و سایر واحدهای اداری و مسکونی و انواع نوشته های تبلیغاتی و غیر تبلیغاتی در اماکن عمومی و جلوگیری از ایجاد آلودگی بصری به عنوان یکی از انواع آلودگی های محیطی و النهایه  مدیریت این حوزه ازفعالیت های شهری است.

 طبق قوانین و مقررات موجود در حال حاضر دو مجموعه تقریبا مستقل و در عین حال هر دو وابسته به شهرداری تهران و در طول هم متولی صدور مجوز تابلو و دریافت عوارض تابلو برابر مصوبات شورای شهر تهران هستند. یکی اداره زیباسازی مناطق شهرداری تهران و دیگری سازمان زیباسازی.لازم به ذکر است که سازمان زیباسازی شهر تهران بر اساس مصوبه مورخه 25/12/1354 انجمن شهر، ابتدا با عنوان اداره کل ایمنی و آموزش ترافیک تشکیل و تحت نظر شهرداری تهران شروع به فعالیت کرد سپس طی اساسنامه مورخه 05/04/1364 به سازمان زیباسازی تغییر نام داد.سازمان زیباسازی شهر تهران ، سازمانی تخصصی است و از نظر مالی و اداری مستقل که طبق ماده پنج آخرین اساسنامه تصویبی در تاریخ 15/10/1393 شورای اسلامی شهر تهران ، هدف و وظیفه آن ارتقاء و احیاء هویت معماری ایرانی و اسلامی در فضاهای شهری به ویژه ابنیه‌های ارزشمند تاریخی و نماهای ساختمانی و انتظام مبلمان شهری در فضاهای عمومی، میادین، معابر و بوستان‌ها و ساماندهی نظامند تبلیغات محیطی، ساماندهی زیباسازی در سیما و منظر شهر، ساماندهی احجام نمادین، و طرح‌های انتزاعی با هماهنگی کلیه مراجع ذی‌ربط و در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه تبیین ، تشریح و اعلام شده است.اضافه می گردد که در عین حال و همزمان با وظایف یاد شده برای سازمان زیباسازی یکی از وظایف ادارات زیباسازی مناطق 22 گانه شهرداری تهران نظارت برصدور مجوز تابلوهای معرف کاربری براساس ضوابط شورای شهر و آئین نامه ها، ضوابط و دستورالعملهای سازمان زیباسازی و انجام هماهنگی لازم جهت هدایت متقاضیان به سازمان زیباسازی در ارتباط با تبلیغات محیطی و نظارت بر حسن انجام کاراست.همانطور که در شرح وظایف این دو مرجع ملاحظه می گردد هر دو ، وظیفه صدور مجوز نصب تابلو و دریافت عوارض تابلو را دارا هستند با این تاکید که مصادیق تابلوهای هر دو مرجع متفاوت می باشد و دقیقا به دلیل همین تفاوت در مصادیق گاهی بین این دو مرجع اختلاف نظر ایجاد می گردد به نحوی که مالک یا ذینفع یک تابلو با وجود اینکه از اداره زیباسازی منطقه مربوطه مجوز نصب تابلو دریافت نموده و برخلاف رای وحدت رویه دیوان عدالت اداری معاف از پرداخت عوارض بوده ولی سالها عوارض مربوطه را پرداخت نموده است، مجددا مجبور به دریافت مجوز از سازمان زیباسازی شهرداری و حتی پرداخت عوارض دوباره شده است.تبعا در مواردی که ذینفع یا مالک تابلویی حاضر به تمکین از خواسته سازمان مذکور با این استدلال که تابلوی منصوبه خارج از مصادیق مربوط در صلاحیت سازمان زیباسازی است و پیشتر از اداره زیباسازی مجوز لازمه را دریافت نموده است و حتی عوارض آن را هم پرداخت نموده است ، نباشد با قوه قاهره این سازمان و جمع آوری تابلو مواجه می شود. در این مقاله ابتدا به تعریف ابزارهای تبلیغاتی ، تابلو و انواع آن بر اساس قوانین و مقررات موجود می پردازیم سپس با توجه به رای وحدت رویه اخیر دیوان عدالت اداری و قوانین و مقررات و آیین نامه و مصوبات مربوط به سامان دهی ابزارهای تبلیغاتی صنفی منصوب در شهر تهران به بررسی موارد صلاحیت هر یک از دو مرجع یاد شده در صدور مجوز و دریافت عوارض بهره برداری از تابلو می پردازیم و در پایان ضمن ارائه راهکار لازم برای رهایی از تشتت آراء موجود میان دو مرجع یاد شده به ضمانت اجرایی نادیده گرفتن قوانین ، مقررات ، آیین نامه و مصوبات موجود از سوی هریک از دو مرجع یاد شده و سلیقه ای عمل کردن ایشان و طریقه پیگیری قانونی شهروندان برای استیفاء و احیاء حقوق قانونی مکتسبه می پردازیم.

تعریف ابزارهای تبلیغاتی و تابلو

 رسانه های محیطی از لحاظ مکان قرارگیری به دو دسته تقسیم می شوند. یکی تابلوهایی که در ملک شهرداری قرار دارند و دیگری تابلوهایی که در نمای اماکن و ساختمان ها نصب می شود. ( کلیه اماکن عمومی شهرها مانند بوستان ها ، مراکز تفریحی ، معابر و هر مکانی  که در مالکیت خصوصی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نباشد متعلق به عموم مردم بوده و شهرداری ها به عنوان متولی و مالک مسئول اداره این اماکن هستند به طور مثال بیلبوردها،عرشه پل ها و … در این دسته قرار می گیرند  و تمام تابلوهای مغازه ها، شرکت ها و ساختمان های تجاری و اداری و … در دسته دوم قرار می گیرند)

طبق ماده‌ واحده مصوبه پانصد و بیست و دومین جلسه رسمی‌ ـ علنی‌ ـ فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران به شماره 22341/1712/160 مورخ 02/11/1391 “ابزارهای تبلیغاتی صنفی به کلیه وسایلی اطلاق می‌گردند که به‌ منظور معرفی صنف و یا تبلیغ کالا یا خدمات از طریق متن نوشتاری، آرم و یا نماد، تابلو، نمایشگر نوری (دیجیتالی)، تصویری، شیشه‌نویسی،برچسب ، سایبان و امثالهم در معرض دید عموم قرار می گیرند”

 در تعریف تابلو بیان شده :”تابلو به سازه و یا پیکره‌ای اطلاق می‌شود که مطابق ضوابط فنی شهرداری تهران طراحی، اجرا و بر سر درب مغازه‌ها یا روی نمای عمومی ساختمان‌ها، اماکن عمومی و یا محوطه آنها برای معرفی عملکرد مکان، محصول و یا خدمات به‌ صورت مجزا یا توأماً نصب می‌گردد.

انواع تابلو

تابلوها بر اساس شکل ظاهری  و محتویات خود به انواع مختلفی تقسیم می شوند از جمله تقسیم بندی های معروف عبارت است از تابلوهای معرف کاربری ، تبلیغاتی ، ایستاده ، موقت ، دیواری ، روی بام و…و از نظر جنس نیز انواع گوناگونی دارند از جمله نئون ، پلاستیکی، لیزری ، دیجیتالی و…

     اما آنچه در این مقاله مورد توجه است ، انواع تابلو برابر اصلاحیه مصوبه ساماندهی ابزارهای تبلیغات صنفی منصوب در شهر تهران ـ ابلاغی به شماره 160/1907/11674 مورخ 04/05/1393- مصوب 07/11/1397 شورای اسلامی شهر تهران که در تاریخ 14/07/1397 تحت شماره 160/2524/33276 ابلاغ شده ، می باشد.

اصلاحیه ای که به استناد بندهای شانزدهم و بیست و پنجم ذیل ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران مصوب 01/03/1375 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن و تبصره یکم ذیل ماده پنجاهم قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷ و اصلاحات بعدی آن و با عنایت به رأی صادره از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه های ۹۲۳ الی ۹۲۷ و ۱۰۵۰ مورخ 21/09/1396 در خصوص مصوبه «ساماندهی ابزارهای تبلیغات صنفی منصوب در شهر تهران» در هفتاد و چهارمین جلسه رسمی‌ شورای اسلامی شهر تهران (دوره چهارم) تصویب گردیده و برای اجرا از ابتدای سال ۱۳۹۸ ابلاغ گردیده است. در این مصوبه که در قالب ماده واحده آمده است ، ابزارهای تبلیغاتی محیطی که به عنوان تابلوهای پیام رسان از آنها یاد شده به دو دسته ذیل تقسیم می گردند:

  1- تابلوی معرف کاربری (صنفی- اختصاصی):

  تابلویی است که دارای هرگونه نوشته شامل حروف، اعداد، اشکال، تصاویر، تزئینات، نمادها یا نظایر آنها باشد و به منظور پیام رسانی درباره معرفی صنف یا صرفاً کاربری در همان ملک یا ساختمان بر سر درب اماکن به اندازه  بَرِ ورودی واحد صنفی به ارتفاع حداکثر ۱۳۰ سانتی‌متر نصب می‌شود و مشمول پرداخت عوارض موضوع این مصوبه تشخیص نمی‌گردد.

2- تابلوی معرف عملکرد صنفی – تبلیغاتی:

 تابلویی است که دارای هرگونه نوشته شامل حروف، اعداد، اشکال، تصاویر، تزئینات، نمادها یا نظایر آن‌ها باشد و به‌ منظور پیام‌ رسانی درباره معرفی عملکرد در همان ملک یا ساختمان مطابق ضوابط شهرداری نصب و در معرض دید عموم قرار گیرد و توأماً نیز از طریق متن نوشتاری، نماد و یا آرم اقدام به تبلیغ کالا و یا خدمات ( برند ) نماید.

برابر مصوبات یاد شده منظور از عملکرد همان کاربری است و به کلیه فعالیت‌های غیرمسکونی اعم از مذهبی، سیاسی، اقتصادی، تجاری، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، درمانی، ورزشی، هنری، خدماتی اطلاق می‌گردد.

 مراجع پیش بینی شده برای درخواست نصب تابلو

 برابر ماده 3 ابلاغیه شماره 11674/1907/160 مورخ 04/05/1393 مصوبه ساماندهی ابزارهای تبلیغات صنفی منصوب در شهر تهران، نصب تابلوها و هرگونه تبلیغات موضوع این مصوبه، باید با اخذ مجوز از شهرداری تهران باشد و شماره مجوز شهرداری روی تابلو قید شود، در غیر این صورت شهرداری تهران مجاز است از نصب تابلو و یا تبلیغ جلوگیری و در صورت تخلف، رأساً نسبت به جمع‌آوری تابلو و تبلیغات غیرمجاز اقدام نماید.

 بنابراین تمام تابلوهای منصوب در سطح شهر اعم از تابلوهای معرف عملکرد یا کاربری صنفی – اختصاصی مانند تابلوهای منصوب بر سر درب واحدهای تجاری و اداری و تابلوهای معرف عملکرد یا کاربری صنفی – تبلیغاتی که دارای برند یا علائم ثبت شده انحصاری – تجاری هستند ،مکلف به دریافت مجوز می باشند.

 همچنین طبق تبصره پنجم الحاقی در اصلاحیه 07/11/1397 در راستای رعایت حقوق شهروندی، جلوگیری از دریافت عوارض مضاعف و متناسب سازی سیما و منظر شهری، تمامی کاربری‌های غیر مسکونی می‌توانند پس از اخذ مجوز از شهرداری تهران (سازمان زیباسازی) با رعایت مقررات مربوطه در طول واحد صنفی و محل استقرار کاربری خود حداکثر تا ارتفاع ۱۳۰ سانتی‌متر اقدام به نصب تابلوی معرف و مبین محل استقرار خود نمایند و مشمول پرداخت عوارض موضوع این مصوبه تشخیص نمی‌گردد.

همانطور که در مصوبات مذکور ازعبارات شهرداری تهران و یا شهرداری تهران ( سازمان زیباسازی ) استنباط می گردد و در عمل نیز دیده می شود از دو مرجع ، به عنوان مراجع صدور مجوز نصب تابلو یاد شده است.   

الف – ادارات زیباسازی مناطق 22 گانه شهرداری تهران

یکی از وظایف پیش بینی شده برای ادارات زیبا سازی مناطق مختلف شهرداری تهران ، رسیدگی به درخواست های نصب یا تغییر تابلوهای اختصاصی تجاری که معرف کاربری است نام برده شده است که با ارائه درخواست و در صورت دارا بودن شرایط قانونی مدارک شامل فیش مشاغل ، سند مالکیت یا اجاره نامه ،فیش آب و برق و تلفن و پایان کار مجوز مربوطه صادر خواهد شد و رسیدگی به درخواست های مربوط به تابلوهای تبلیغاتی ،از اختیارات سازمان زیباسازی شهر تهران بوده و متقاضی یا مودی به آن مرجع هدایت خواهد شد.

مصادیق تابلوهای تبلیغاتی

  تبصره ششم الحاقی ، اصلاحیه مصوبه ساماندهی ابزارهای تبلیغات صنفی منصوب در شهر تهران بیان می دارد:” تابلوی شرکت‌های تولیدی و خدماتی و اشخاص حقیقی و حقوقی که با استفاده از یک علامت و یا نام تجارتی ثبت شده }  برند {خاص و انحصاری، اقدام به ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای، رستوران‌های دارای شعبه و امثالهم به صورت فرا منطقه‌ای می‌نمایند، تبلیغاتی محسوب و مشمول عوارض موضوع این مصوبه می‌شوند .

  برابراصلاحیه ، مذکور در بند ا-15 از بخش ب ماده واحده ، نام و نشان تجاری یا برند به شرح ذیل تعریف شده است:   

 ” نام و نشان تجاری (برند): منظور از برند در این مصوبه به کلیه محصولات، کالاها و خدمات خاص اطلاق می‌شود که با استفاده از نام، نشان و یا علامت تجاری مشخص به ثبت رسیده باشد و از دیگر کالاها و خدمات متمایز می‌گردد”

ب – سازمان زیباسازی شهرداری تهران

 با توجه به اهداف و وظایف مقرر در مواد 5 و 6  اساسنامه سازمان زیباسازی شهرداری تهران ، این سازمان همواره در انجام وظایف محوله باید دو موضوع را مد نظر قرار دهد:

 نخست – ارتقاء و احیاء هویت معماری ایرانی و اسلامی در فضاهای شهری به ویژه ابنیه‌های ارزشمند تاریخی و نماهای ساختمانی و انتظام مبلمان شهری در فضاهای عمومی، میادین، معابر و بوستان‌ها و ساماندهی نظام‌ مند تبلیغات محیطی، ساماندهی زیباسازی در سیما و منظر شهر، ساماندهی احجام نمادین، و طرح‌های انتزاعی که به عنوان اهداف و  وظایف ذاتی و فلسفه تشکیل سازمان محسوب می گردد و این اهداف باید از طریق برنامه‌ ریزی و نظارت لازم مستمر جهت ساماندهی سیما و منظر شهر در مقیاس‌های محلی، منطقه‌ای و شهری در کلیه فضاها و معابر عمومی و شبکه‌های ارتباطی اعم از پیاده‌رو‌ها و سواره‌راه‌ها، بوستان‌ها و انتظام تابلوها، نوشتارها و کلیه تبلیغات تجاری واحدهای صنفی اعم از دولتی، عمومی و خصوصی در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه در شهر تهران تحقق یابد.

دوم – اهداف و تکالیف مقرر در بند نخست باید در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه و با همکاری و هماهنگی کلیه نهادها و ادارات زیربط اعم از تابعه و غیرتابعه صورت گیرد.

 بنابراین با توجه به شرح وظایف مقرر برای ادارات زیباسازی مناطق 22 گانه تهران و تعریفی که از تابلوهای تبلیغاتی به شرح مصوبات شورای اسلامی شهر تهران شده است، سازمان زیباسازی شهرداری تهران فقط در خصوص تابلوهای تبلیغاتی که دارای خصایص ، علامت یا نام تجاری ثبت شده ( برند ) ، دارای شعبه و فعالیت فرامنطقه ای به طور همزمان هستند به عنوان مرجع صدور مجوز نصب تابلو شناخته می شود، صرفنظر از اینکه تابلوهای یاد شده دارای عملکرد یا کاربری صنفی باشند یا نباشند و باز صرفنظر از اینکه این تابلوها بر سر درب مغازه ها و واحدهای صنفی یا نما و پشت بام ها و یا در میادین ومعابر و شوارع و مراکز عمومی و اختصاصی نصب شده باشند یا خیر.هرچند به باور نگارنده با توجه به رای اخیر دیوان عدالت اداری، صرف شرایط یاد شده برای تبلیغاتی محسوب شدن اینگونه تابلوها بدون توجه به محل نصب آنها دلیل بر تبلیغاتی بودن نیست که در ادامه دلایل وجزئیات این دیدگاه بیان خواهد شد.

تابلوهای مشمول پرداخت عوارض

 مقنن در قانون نظام صنفی به شرح مصرح در مواد 15 و 17 کلیه افراد صنفی را مکلف نموده است:

 اولا- به منظور معرفی واحد صنفی خود مبادرت به نصب تابلو نمایند به صورتی که در معرض دید عموم باشد.

 ثانیا – کلیه قوانین و مقررات جاری کشور، از جمله قوانین و مقررات صنفی، انتظامی، بهداشتی، …. که از سوی مراجع قانونی ذی ربط تصویب می گردد را رعایت نمایند و ضمانت تخلف از این مقررات را تا لغو پروانه کسب پیش بینی نموده است.

 بنابراین نصب تابلویی که معرف فعالیت صنفی است نه تنها تکلیف است بلکه به استناد قوانین موجد حق یک نوع حق مکتسبه محسوب می گردد و جمع آوری این گونه از تبلیغات صنفی به بهانه عدم پرداخت عوارض غیرقانونی است.

 همچنین به موجب ماده 1 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا و خدمات مصوب 22/10/1381  از ابتدای سال 1392 برقراری و دریافت هر گونه وجوه از جمله مالیات و عوارض اعم از ملی و محلی از تولیدکنندگان کالا و ارائه‌دهندگان خدمات و همچنین کالاهای وارداتی صرفاً به موجب این قانون صورت می‌پذیرد و کلیه قوانین و مقررات مربوط به برقراری اختیار و یا اجازه برقراری و دریافت وجوه که توسط هیأت وزیران، مجامع، شوراها و سایر مراجع، وزارتخانه‌ها و سازمانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی از جمله آن دسته از دستگاههای اجرایی که مشمول قوانین بر آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام است لغو می‌شود.

 خصوصاً در ماده 5 قانون مرقوم موسوم به قانون تجمیع عوارض، به صراحت وضع هرگونه عوارض و سایر وجوه برای کالاهای وارداتی و کالاهای تولیدی و خدمات از سوی شوراهای اسلامی شهرها و سایر مراجع منع شده است و با توجه به تصویب و لازم‌الاجراشدن قانون مذکور و عموم و اطلاق قانون مرقوم (تجمیع عوارض) بر قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و فسخ آن توسط قانون موخر، اقدام شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر وضع و وصول عوارض از ابزارهای تبلیغاتی و تابلوهای معرفی مکانهای منصوبه در ساختمانها و یا قلع و قمع آن راساً و بدون اخذ مجوز از مقام قضایی برخلاف نص صریح قانونو مغایر با آن به نظر می رسد.

  مضافا اینکه این ممنوعیت در  نظریه شماره 1381/30/219 مورخ 12/10/1381 شورای نگهبان درخصوص ممنوعیت وضع عوارض توسط شورا بدین شرح تاکید شده است که ، چون وضع عـوارض از امور تقنینی است و باید به وسیله مجلس شورای اسلامی تعیین یا ضوابط آن مشخص شود لذا شوراهای اسلامی صرفاً به استناد بند 16 ماده 71 قانون وظایف و تشکیلات شورای اسلامی مصوب سال 1371 فقط اختیار تهیه لوایح برقراری یا لغو عوارض شهری و همچنین تغییر نوع و میزان آن را دارند نه تصویب آن را.

 علی ایحال صرفنظر از اینکه با توجه به مستندات یاد شده شوراهای اسلامی شهرها حق وضع عوارض ندارند با این وجود با تمسک به آراء متعدد دیوان عدالت اداری خصوصا آراء شماره 923 الی 927 و 1050 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال مواد 2 و 5 جدول شماره 1، جدول شماره 2 به استثناء بند 5 آن از مصوبه شماره 11674 /1907 /160 – 4 /5 /1393 شورای اسلامی شهر تهران و تبصره بند ح مصوبه 24750 /1844 /160 -19 /7 /1392 شورای اسلامی شهر کرج در خصوص اخذ عوارض از تابلوهای معرف محل که بیان داشته است:

” هر چند به موجب بند 26 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375، با اصلاحات بعدی ، تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته به آن با رعایت آیین‌نامه مالی و معاملاتی شهرداریها جزو وظایف شورای اسلامی شهر اعلام شده است لیکن از آنجا که تابلوهای منصوب بر سر درب اماکن تجاری و اداری علی‌القاعده مبین معـرفی محـل استقرار و فعـالیت امـاکن مـذکور است و وسیله تبلیغاتی در زمینه ارائه خدمات مربوط شناخته نمی‌شود و اصولاً شهرداری در این خصوص ارائه‌کننده خدمت خاصی نبوده تا استحقاق دریافت بهای آن را داشتـه باشد، بنابـراین اطلاق مواد 2 و 5 جدول شماره 1 و جدول شماره 2 به استثناء بند 5 آن کـه تبلیغاتی محسوب می‌شود از مصوبـه شماره 160/1907/11674 ـ 1393/5/4 و تبصره 2 بند ح مصوبه 160/1844/24750 ـ 1392/11/19 شورای اسلامی شهر کرج در حدی که متضمن اخذ عوارض از تابلوهای معرف محل می‌باشد خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات تصویب است و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود “

 ادارات زیباسازی یا سازمان زیباسازی شهرداری صرفا اجازه دریافت عوارض از تابلوهایی که واجد وصف تبلیغاتی آنهم با اوصاف یاد شده در اصلاحیه فوق الذکر باشند را دارند وحق دریافت عوارض از تابلوهایی که دارای کاربری یا عملکرد صنفی – اختصاصی هستند را ندارند”

ماده 2 مصوبه شماره 160/1907/11674 مورخ 04/05/1393 شورای اسلامی شهر تهران:

“به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود از زمان ابلاغ این مصوبه نسبت به اخذ عوارض از هر نوع ابزار تبلیغاتی که به نحوی از انحاء به‌ منظور معرفی صنفی (اختصاصی)، کالا یا خدمات یا هر نوع انتقال پیام مشخصی در محدوده و حریم شهر تهران، توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با هر نوع مصالح اعم از فلزی، پارچه، بنر، نئون، فلکسی، شیشه، دیجیتالی و امثال آن و با هر روش اعم از نصب و استقرار بر سر درب، نما، بام، پایه مستقل داخل محوطه اماکن و یا متحرک، نصب و در معرض دید عموم قرار داده می‌شود به استناد مصوبه ابلاغی به شماره 24750/1844/160 مورخ 92/11/19 اقدام و به‌حساب خزانه شهرداری تهران واریز نماید”

ماده 5 مصوبه فوق:

” نحوه محاسبه عوارض پرداخت نشده مؤدیان در سال‌های قبل بر اساس آخرین تعرفه مصوبه ملاک عمل در سال پرداخت مؤدی خواهد بود”

جدول شماره 1

جدول عوارض تابلوهای منصوب معرف کاربرد (صنفی- اختصاصی) بر اساس ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری که ماهیانه به ازای هر مترمربع توسط شهرداری تهران (مناطق 22گانه) وصول و به‌حساب درآمد شهرداری تهران واریز می‌شود.

جنس تابلو فلزی، نئون و پلاستیک، فلکسی فیس، رایانه‌ای، لیزری، تابلوهای دیجیتالی
محل نصب تابلو
روی سر درب ورودی و دیوار حیاط 5%آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
روی نمای اصلی و جانبی ساختمان 10%آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
روی پایه داخل محوطه و بام ساختمان 30% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
شیشه نویسی و سایبان 5% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری

جدول شماره 2

جدول عوارض تابلوهای منصوب صنفی و کالاهای تولیدی و خدمات داخلی بر اساس ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری که ماهیانه به ازای هر مترمربع توسط سازمان زیباسازی شهر تهران وصول و به‌حساب درآمد شهرداری تهران واریز می‌شود.

جنس تابلو فلزی، نئون و پلاستیک، فلکسی‌فیس، رایانه‌ای، لیزری، تابلوهای دیجیتالی
محل نصب تابلو
روی سر درب ورودی و دیوار حیاط 15% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
روی نمای اصلی و جانبی ساختمان 20% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
روی پایه داخل محوطه و بام ساختمان 60% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
نمایشگرهای دیجیتالی نوشتاری 100% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
روی پایه داخل معابر عمومی 100% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری
شیشه نویسی و سایبان 20% آخرین کتاب مصوب ارزش معاملاتی املاک تهران، شمیران و شهرری

نتیجه

آنچه که از تطبیق و مقابله رای اخیر دیوان عدالت اداری با مصوبات شورای اسلامی شهر تهران که درقالب اصلاحیه ساماندهی ابزارهای تبلیغات صنفی منصوب در شهر تهران ابلاغ گردیده ، استنتاج می گردد آن است که:

  اولا – شهرداری ها صرفا در مقابل خدماتی که ارائه می نمایند حق وضع و دریافت عوارض دارند.

  ثانیا – تنها ازتابلوهای تبلیغاتی که در معابر یا اماکن عمومی که در تملک شهرداری های هستند ، حق دریافت عوارض دارند.

 زیرا به نظر می رسد ، به باور دیوان، به شرح آراء صادره، تابلوهای منصوب بر سردرب ورودی و دیوار حیاط یا روی نمای اصلی و جانبی ساختمانها یا روی پایه داخل محوطه و بام ساختمانها در مکان های اختصاصی اشخاص نصب شده اند، که شهرداری ها حق هیچگونه مالکیتی نسبت به این مکان ها ندارند البته این بدان منظور نیست که شهرداری ( ادارات زیباسازی مناطق و سازمان زیباسازی ) حق اعمال ضوابط و مقررات مربوط به صدور مجوز نسبت به تمام تابلوها را نداشته باشد.

 نگارنده معتقد است اصلاحیه اخیر مجددا با درج عبارات و قیودی مثل تابلوهای تبلیغاتی که دارای علامت تجاری ثبت شده ( برند ) ، داشتن شعبه ، فعالیت فرامنطقه ای داشتن و زنجیره ای بودن ، رای اخیردیوان عدالت اداری را دور زده و بدون توجه به تاکید دیوان در آراء صادره خصوصا بند 5 جدول شماره 2 که اشاره به نصب تابلوهایی دارد که در معابر عمومی و در تملک شهرداریها هستند عملا مصادیق و دایره تابلوهای مشمول پرداخت عوارض را توسعه داده است و به نظر این بخش از مصوبه قابلیت ابطال دارد.  

 همچنین این نکته را باید مد نظر قرار داد که در حال حاضر با توجه به پرونده های متشکله در دادسرای ویژه رسیدگی به تخلفات و جرائم ارتکابی شهرداریها ، سازمان زیباسازی شهرداری تهران حتی به ضوابط تعریف شده در ابلاغیه اخیر تحت عنوان اصلاحیه ساماندهی ابزارهای تبلیغاتی عمل نمی نماید؟!

 با این توضیح که در اصلاحیه اخیر ابلاغی که از ابتدای سال 1398 اجرایی شده است ، تنها تابلوهای معرف عملکرد صنفی – تبلیغاتی که دارای سه ویژگی علامت یا نام تجاری ثبت شده ( برند ) ، دارای شعبه و فعالیت فرامنطقه ای باشند مشمول دریافت مجوز از سازمان زیباسازی شهر تهران و پرداخت عوارض هستند. متاسفانه ، با توجه به آگاهی و اشراف کامل نگارنده از شکایات مطروحه در دادسرای ناحیه 37 ویژه انفال و حفظ اموال عمومی و شهرداریها، اقدامات سازمان زیباسازی در جمع آوری توام با تخریب تابلوهایی که فاقد شرایط موصوف هستند بویژه درخصوص تابلوهایی که  مجوز نصب تابلو از ادارات زیباسازی منطقه مربوط دریافت کرده اند و برخلاف رای دیوان عوارض اعلامی را پرداخت نموده اند،  به بهانه عدم دریافت مجوز از این سازمان یا عدم پرداخت عوارض اعلامی ، کاملا فاقد وجاهت قانونی و در تعارض آشکار با حقوق مکتسبه افراد صنفی است.

 فلذا چنانچه در تشخیص یا تمییز مصادیق هریک از انواع تابلوهای معرف عملکرد صنفی – اختصاصی و معرف عملکرد صنفی – تبلیغاتی به منظور تعیین مرجع صدور مجوز،یا برای دریافت عوارض ، شک و تردید و یا ابهامی ایجاد گردید با توجه به اینکه ادارات زیباسازی مناطق 22 گانه شهرداری طبق مصوبات موجود تحت نظارت و برنامه های سازمان زیباسازی فعالیت می کنند ، سازمان زیباسازی به شرح مارالذکر مکلف می باشد ابتدا هماهنگی های لازم با ادارات زیباسازی تابعه خود و مستقر در مناطق شهرداری ها در خصوص داشتن یا نداشتن مجوز نصب تابلو به عمل آورد و سپس مبادرت به اتخاذ تصمیم یا تکلیف بر شهروندان برای دریافت مجوز نصب تابلو یا پرداخت عوارض نماید و چنانچه هر یک از این دو مرجع ، بدون توجه به این وظیفه ، تکلیف یا تعهدی مازاد ، عهده شهروندان ، مقرر نمایند ، عمل و اقدام ایشان از مصادیق بارز تخلف و سوء استفاده از مقام ومنصب بوده و قابلیت تعقیب قضایی و اداری خواهد داشت.

 همچنین انتظار می رود دادستانی محترم دادسرای ناحیه 37 تهران ، متعاقب درخواست هر یک از دو مرجع صدور مجوز نصب تابلو، اعم از تابلوهای معرف صنفی – اختصاصی و تابلوهای معرف صنفی – تبلیغاتی ، مبنی بر صدور دستور همکاری و مساعدت نیروهای انتظامی ، جهت جمع آوری تابلوهایی که بنا به ادعای این دو مرجع بویژه سازمان زیباسازی شهرداری تهران برخلاف ضوابط و مقررات شهرداری مبادرت به نصب تابلو نموده اند یا از پرداخت عوارض اعلامی استنکاف نموده اند ، پیش از صدور دستور مذکور به ضابطین محترم دادگستری بررسی های لازم حداقل با احضار مالک یا ذینفع تابلو و طرف دعوی مراجع یاد شده و استماع اظهارات ایشان به عمل آورده و در صورت احراز صحت ادعای مراجع یاد شده دستور مساعدت برای  اعمال قوه قاهره در جمع آوری تابلوهای فاقد مجوز صادر نماید.

 زیرا به قول استاد دانشمند و ارجمند جناب آقای دکتر آزمایش ، وقتی گزارش یا شکایتی از سوی ضابطین اعم از قضایی و شبه قضایی و یا ماموران دستگاه های دولتی علیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی ولو مربوط به حوزه وظایف اختصاصی ایشان به مراجع قضایی ارائه یا مطرح می گردد، باید همانطور که در شکایت اشخاص عادی رسیدگی و اجابت خواسته ها را منوط به اثبات یا ارائه دلیل از سوی شاکی برای وقوع تخلف یا جرم می دانیم و پیش از صدور دستور یا اتخاذ تصمیم قضایی توضیحات و دفاعیات طرف دعوی را می شنویم در چنین مواردی نیز دلایل کافی باید از سوی ماموران شاکی و مدعی خواسته شود و فرصت دفاع به طرف دعوی داده شود سپس تصمیمات لازم صادر شود.تصمیماتی که در قالب دستور بعضا موجبات تالمات روحی و تحمیل خسارات جبران ناپذیری است.

 به هر روی باید بپذیریم ابطال انواع آیین نامه ها ، مصوبات و بخشنامه های متعدد و مکرر از سوی دیوان عدالت اداری و رسیدگی ها و احکام صادره از سوی دادسراها و دادگاه های ویژه جرائم کارکنان دولت و نیز احکام اصداری از سوی کمیسیون های رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت تماما حکایت از قابل تصور بودن تخلفات و تعدیات ماموران دولتی است و از این روی در قوانین مختلف اعم از اداری – انتظامی ، کیفری و حقوقی ضمانت های اجرایی برای این تخلفات پیش بینی شده است.

و من ا… التوفیق

  •  

.

.

Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Share on telegram
Telegram
Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email
Share on print
Print

سوالات حقوقی خود را از ما بپرسید

۷ پاسخ

  1. بابت مقاله بسیار مفصل و مفید شما سپاسگزارم به شخصه خیلی استفاده کردم البته با توجه به توضیحات شما امکان درخواست ابطال اصلاحیه اخیر شورای اسلامی شهر تهران از دیوان عدالت اداری حتما وجود دارد

  2. بنا به توضیحات مفصل و معین شما شهرداری اخذ عوارض صرفا در بعد و برند تبلیغاتی خاص قرار می گیرد و تابلوی معرف و سردرب مغازه شامل هیچگونه عوارضی نبوده و هیچ مصوبه و قانونی در این ارتباط وضع نشده است

    1. بله
      چون طبق قانون نظام صنفی کاسب مکلف به معرفی شغل خود شده، از این رو نمی شه بابت کاری که قانونگذار تکلیف کرده عوارض داد، مضافا شهرداری بابت هر عوارضی باید خدمتی داده باشه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *